IMDb, Rotten Tomatoes, Metacritic ve OpenCritic üzere birçok site, uzun vakittir hayatımızda bulunuyor. Kendi makul puanlama sistemlerine sahip olan bu siteler, emsal ve farklı kollarda da hizmet veriyorlar. Metacritic’te sinema, TV programları ve albüm puanlamaları da yer alıyor olsa da, en çok oyun dünyasına tesir eden bir site olduğunu söyleyebiliriz.
Bu siteler, basın kuruluşları tarafından yayımlanan incelemeler aracılığıyla verilen puanlamaları kendi sistemlerine entegre ediyor ve onların ortalamaları ile birlikte genel bir puan oluşturuyorlar. Böylelikle, o oyunun yahut eserin, profesyonel eleştirmenler tarafından ne derecede tavsiye edilip/edilmediğini anlayabiliyoruz. Bu sistemler günahsız görünse de, geliştiriciler açısından kimi olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Gelin, daima birlikte bu sitelerin derinliklerine göz atalım.
Metacritic’in oyun dünyasındaki tesirleri:
- Bilmeyenler için: Nedir bu Metacritic ve OpenCritic?
- Metacritic puanı neden bu kadar değerli?
- Metacritic’in oyun geliştiricileri üzerindeki tesiri ne?
Bilmeyenler için: Nedir bu Metacritic ve OpenCritic?
Metacritic; oyun, sinema, albüm ve TV programlarını kıymetlendiren bir internet sitesi olarak karşımıza çıkıyor olsa da; bizler, oyunlar tarafındaki ehemmiyetine değineceğiz. Basın kuruluşları tarafından verilen puanların ortalamasını alan ve kendi algoritmasına nazaran hesaplayan Metacritic, oyunun ‘Metascore’ ismi altındaki genel puanını oluşturuyor.
Örnek verecek olursak; Elden Ring’in PlayStation 5 incelemelerinde 79 farklı basın kuruluşunun puan ortalaması alınmış. Metacritic’in aldığı basın incelemelerinin ortalamaları ile birlikte, 100 üzerinden 96 puan almayı başaran Elden Ring, çıktığı periyot oyun dünyasında çok büyük bir tesir yaratmıştı. Oyunun çıkışına epey kısa bir müddet kala bu puanlar yayımlanmış ve birçok oyuncu üzerindeki beklenti düzeyini daha da yüksek çıtalara çıkarabilmişti.
Hatta kimi kullanıcılar, bu puan ortalamasından evvel oyunu satın alıp almamakta kararsızken, puanlamayı gördükten sonra oyunu ön sipariş etmeye bile karar verdiler. Ayrıyeten Metacritic, ‘User Score’ ismi altında her kullanıcıya açık bir puanlama sistemine de sahip. Bu, beğendiğiniz yahut beğenmediğiniz bir oyun için 10 üzerinden istediğiniz puanı verebildiğiniz bir sistem olsa da, kullanıcılar tarafından pek önemsenmiyor.
Bunun sebebiyse; Metacritic’in bu puanlar öncesinde sizden rastgele bir bilgi istemiyor olması. İsterseniz, anonim bir formda bile bu ‘User Score’ puanlamasını yapabiliyorsunuz. Steam’de olan ‘Sahip olduğun oyunu inceleyebilme’ mantığının olmadığı bu sistem, arka niyetli şahısların puanlamalara epey kolay bir halde tesir etmesi sebebiyle çok fazla kale alınmıyor
OpenCritic ise, tıpkı Metacritic üzere kendi puanlama sistemine sahip olan bir internet sitesi. Basın kuruluşları tarafından yayımlanan oyun incelemelerini listeleyen ve puan ortalamasını alan OpenCritic, kimi kullanıcılar için Metacritic’ten daha çok dikkate alınıyor. Bunun en büyük sebebiyse; Metacritic’in bilakis, oyunları platformdan platforma ayırmaması.
Örneğin; az evvel bahsetmiş olduğumuz Elden Ring. PlayStation 5 incelemelerinde Metacritic’ten 96 puan almayı başaran oyun; PC’de 94 ve Xbox Series X’de de 96 puan almış. Metacritic, oyunları bu halde incelendikleri platforma nazaran ayırarak, her platform için kendi puan ortalamasını sunuyor. OpenCritic’te ise bu türlü bir sistem bulunmuyor. Direkt olarak incelenen tüm platformların daima birlikte puan ortalamasını alan internet sitesi, birtakım kullanıcılara nazaran daha sağlıklı bir puanlama sistemi sunuyor.
Metacritic puanı neden bu kadar değerli?
Her yıl; yüzlerce ve hatta binlerce oyun piyasaya sürülüyor. Oyuncular olarak, bunların birçoğunun ismini bile duymazken, birçoğunun da ismini ister istemez sıkça duyuyoruz.. Her yıl piyasaya sürülen bu binlerce oyunun her birine tek tek baht verip, deneyimleme olasılığımız olmadığı için, devreye Metacritic üzere puanlama sistemleri giriyor.
Bu oyunların yayıncıları, inceleme yapan basın kuruluşlarına; oyunun çıkışından evvel bir basın kodu sunuyor ve oyununun eleştirmenler tarafından incelenmesini (Basın kuruluşları da sık sık inceleme kodu isteyebiliyor) talep ediyor. Oyunu her tarafı ile ayrıntılıca inceleyen bu basın kuruluşları, mevcut özgün puanlama sistemlerine nazaran puanlarını veriyor ve incelemelerini internet sitelerinde yayımlıyor. Metacritic’de, bu puanların ortalamasını alarak, kendi ‘Metascore’unu’ oluşturuyor.
Bir oyunu satın alıp almamakta kararsız kalan yahut eleştirmenlerin fikirlerini merak eden oyuncular ise, Metacritic’e girerek güvendikleri kuruluşların verdikleri puanları inceliyor ve kararlarını çok daha rahat bir formda verebiliyorlar. Natürel ki, bu puanlama sisteminin ‘kusursuz’ olduğunu söylemek hayli yanlış olacaktır. Sonuçta, bu oyunları inceleyen eleştirmenler, büsbütün kendi görüşlerine nazaran bu puanları veriyorlar.
Ayrıyeten, Metacritic üzere kuruluşlar sayesinde; kimi gözden kaçan bağımsız imaller da hayli büyük ilgi toplayabiliyor. Bu sayede, ismini dahi duymadığınız oyunları keşfedebiliyor, kendinizi ‘’Bu hoş puan almış. Ben buna bir talih vereyim.’’ cümlesini kurarken bulabiliyorsunuz.
Oyun fiyatlarının gittikçe yükseldiği ve kendimize ayırabildiğimiz vaktin hakikaten kısalmış olduğunu düşünecek olursak, birtakım kullanıcıların bir oyun seçerken tereddütte kalması ve çeşitli siteler aracılığıyla fikir edinmeye çalışması hayli olağan bir yaklaşım. Ayrıyeten, düşük bir ‘Metascore’, her vakit ‘’O oyun kötüdür’’ manasını taşımaz. Eleştirmenlerin incelemeleri ve oyun hakkındaki fikirleri değerli olsa da, her vakit en kıymetli olan şey sizin o oyundan zevk alıp almayacağınızdır.
Şayet yeni oyun tiplerine yelken açmayı seven bir oyuncuysanız, Metacritic üzere kuruluşlar epeyce işinize yarayabilir. Lakin, daha çok çevrimiçi oyunlar tercih ediyor ve tek bir oyuna bağlı kalmayı seven oyunculardansanız, bu usul sistemler sizin için pek bir mana tabir etmeyebilir.
Metacritic’in oyun geliştiricileri üzerindeki tesiri ne?
Yazımızın bu kısmına kadar, sistemin işleyişi ve olumlu yanlarından bahsetmiş olsak da; oyun geliştiricileri için kimi olumsuz yanları da mevcut. Örneğin; PlayStation’a ilişkin bir stüdyo olan Bend Studio’da Days Gone’ın direktörlüğünü üstlenmiş olan John Garvin, Metacritic puanının çok değerli olduğuna ait bir açıklama yapmıştı.
‘’Bir oyun markasında yaratıcı yönetmenseniz ve oyununuz 70 Metacritic puanı ile piyasaya sürülüyor ise, o seride çok uzun mühlet direktör olarak kalamayacaksınız.’’ diyen Garvin, Sony’nin Metacritic skoruna ne kadar kıymet verdiğini ayrıntılı bir biçimde anlatmıştı. Days Gone’ın dokuz milyondan daha fazla kopya satarak, hayli başarılı bir oyun olduğunu vurgulamış ve buna karşın şirkette kendilerine ‘başarısız’ gözüyle bakıldığını da lisana getirmişti.
Yaşanan bu üslup olaylarda Metacritic sitesinin rastgele bir cürmü olmasa da, oyun dünyasındaki şirketler, bu puanlara nitekim ziyadesiyle önemsiyor. Birtakım şirketler, daha yüksek bir skor ile çalışanlarını berbat kurallarda da dâhil olmak üzere daha fazla çalışmaya sürüklerken, kimi şirketler de yüksek bir skora erişilirse, ek prim vermek üzere sistemlere başvurabiliyor.
Oyun bölümünde hizmet vermekte olan her bir şirketin, asıl hedefinin ‘Daha fazla para kazanmak’ olduğunu unutmamak gerek. Metacritic’in oyuncular tarafından önemsenmesi de, şirketler tarafından da önemsenmesine yol açıyor. Bu da, neredeyse her şey üzere kimi olumlu yanlara sahipken, birtakım olumsuz yanlara da sahip. Pekala sizler Metacritic hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce bu puanlama sistemi adil mi?
